Boże Narodzenie to dla wielu czas rodzinnych spotkań, dzielenia się radością i obdarowywania bliskich.

Jednak dla sporej grupy osób ten okres jest źródłem stresu, napięcia i emocjonalnego dyskomfortu. Święta bywają naznaczone presją spełniania oczekiwań, trudnymi relacjami z rodziną czy bolesnymi wspomnieniami, które w tym czasie powracają ze zdwojoną siłą.

W tym wpisie przyjrzymy się, dlaczego święta nie dla wszystkich są radosne, jak pracować z podświadomością, aby zminimalizować negatywne emocje, oraz jak rozwijać asertywność, by odmawiać w sposób zdrowy i nie dać się zmanipulować przez otoczenie.

Święta jako czas konfrontacji z emocjami

Święta Bożego Narodzenia mogą wywoływać różne emocje, szczególnie u osób zmagających się z trudnymi relacjami rodzinnymi, samotnością czy stratą bliskich. Na te uczucia nakłada się społeczna narracja idealnych świąt – reklam telewizyjnych pełnych uśmiechniętych rodzin, pięknie przystrojonych stołów i harmonii.

Powody, dla których święta mogą być trudne:

• Presja społeczna i rodzinna: Oczekiwanie, że będziesz uczestniczyć w świątecznych spotkaniach, nawet jeśli nie masz na to ochoty, lub że spełnisz określoną rolę, np. „gospodarza” lub „wesołego uczestnika”.
• Trudne relacje: W wielu rodzinach napięcia i konflikty nie znikają magicznie na czas świąt.
• Straty i tęsknota: Święta przypominają o bliskich, którzy odeszli, wzmacniając poczucie straty.
• Finansowy stres: Oczekiwania dotyczące drogich prezentów i przygotowań mogą być przytłaczające.

Jak praca z podświadomością może pomóc w święta?

Podświadomość kształtuje nasze emocje, reakcje i przekonania. W sytuacjach stresujących, takich jak święta, kluczowe jest zrozumienie, jakie przekonania i schematy kierują naszymi decyzjami.

Ćwiczenie 1: Refleksja nad własnymi przekonaniami

Zadaj sobie pytania:

• Dlaczego czuję, że muszę spełniać te oczekiwania?
• Co najgorszego się stanie, jeśli nie zrobię tego, co ode mnie oczekują?
• Jakie przekonania z dzieciństwa mogą wpływać na moje obecne zachowanie wobec rodziny?

Przykład: Jeśli zawsze byłeś nauczony, że „rodzina jest najważniejsza” i musisz poświęcać siebie dla innych, warto to przekonanie zakwestionować. Rodzina jest ważna, ale nie kosztem Twojego zdrowia psychicznego.

Ćwiczenie 2: Wizualizacja ochrony emocjonalnej
Przed spotkaniem rodzinnym wyobraź sobie, że otaczasz się bańką ochronną. Każdy trudny komentarz lub presja od innych odbija się od tej bańki, nie wchodząc głęboko w Twoje emocje.

Asertywność w święta – jak nauczyć się odmawiać?

Jednym z kluczowych narzędzi radzenia sobie z trudnymi sytuacjami świątecznymi jest asertywność. To umiejętność wyrażania swoich potrzeb i granic w sposób stanowczy, ale jednocześnie szanujący innych.

Przykład 1: Odmowa uczestnictwa w spotkaniu
Jeśli nie chcesz uczestniczyć w świątecznym spotkaniu, możesz powiedzieć:

• „Dziękuję za zaproszenie, ale w tym roku postanowiłem spędzić święta inaczej. Życzę Wam pięknych chwil razem.”
• Jeśli spotkasz się z manipulacją („Ale jak możesz to zrobić rodzinie?”), możesz odpowiedzieć: „Rozumiem, że to dla Was ważne, ale proszę uszanujcie moją decyzję.”

Przykład 2: Stawianie granic podczas rozmowy
Na świątecznych spotkaniach często pojawiają się niewygodne tematy, np. pytania o życie osobiste czy decyzje zawodowe. Asertywna reakcja może brzmieć:

• „Dziękuję za troskę, ale nie chcę o tym teraz rozmawiać.”
• Jeśli ktoś naciska: „Rozumiem, że jesteś ciekawy, ale naprawdę wolałbym porozmawiać o czymś innym.”

Przykład 3: Odmawianie pomocy, gdy czujesz się przeciążony
Jeśli ktoś oczekuje, że weźmiesz na siebie organizację całych świąt, możesz powiedzieć:

• „Nie mogę wziąć na siebie tylu obowiązków, ale mogę przygotować jedną potrawę.”

Jak nie dać się zmanipulować?

Manipulacja w rodzinie może przybierać różne formy – od wzbudzania poczucia winy po stosowanie presji emocjonalnej. Kluczem jest rozpoznanie manipulacji i reagowanie z asertywnością.

Rozpoznanie manipulacji:

• Wzbudzanie poczucia winy: „Po tym wszystkim, co dla Ciebie zrobiłem, Ty nawet nie możesz przyjechać na Wigilię?”
• Presja społeczna: „Wszyscy przyjdą, a Ciebie jednego ma nie być?”

Reakcja:

• Zatrzymanie rozmowy: „Rozumiem, że tak się czujesz, ale nie mogę spełnić tej prośby.”
• Powtarzanie swojej decyzji: „Podjęłam już decyzję. Proszę, uszanuj to.”

Podsumowanie

Święta Bożego Narodzenia to czas, który powinien być okazją do radości i spokoju, ale dla wielu mogą one stać się źródłem napięcia i trudnych emocji. Praca z podświadomością, rozwijanie asertywności i stawianie granic mogą pomóc Ci przejść przez ten okres w sposób bardziej świadomy i komfortowy.

Pamiętaj, że Twoje potrzeby i granice są równie ważne jak potrzeby innych. Oczyszczając swoją przestrzeń emocjonalną i ucząc się odmawiać, otwierasz drzwi do zdrowszych relacji i bardziej satysfakcjonującego życia – zarówno w święta, jak i poza nimi.